Paris. Académie nationale de médecine, Bibliothèque, Ms. 51

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q179018

  • Autre forme de la cote :
    • Paris. Académie nationale de médecine, Bibliothèque, Bibl. Acad. Med., 51
    • Académie nationale de médecine, Bibliothèque, Ms. 51
    • Bibl. Acad. Med., 51
    • Bibliothèque de l'Académie nationale de médecine, Ms. 51
    • Paris. Académie nationale de médecine, Bibliothèque, Ms. 51
  • Conservé à : Paris. Académie nationale de médecine, Bibliothèque
  • Langues : latin
  • Date de fabrication :
  • Composition :
    • 327

Textes du manuscrit

Source des données : Manuscripta medica

Claude Galien (0131?-0201?), David de Dinant (1160?-1217?) : De juvamento anhelitus (Inc.: Calorem vitalem qui est in corde) [latin].

Claude Galien (0131?-0201?) : De causis respirationis [latin].

  • Œuvre associée : De causis respirationis
  • Feuillets : fol. 237v- 238v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Incipit liber Galieni de causis respirationis. Respirationis causas preiacens sermo ostendere promittit …"
  • Explicit : "…quemadmodum lictoria retinaculi tentricis. Explicit liber Galieni de causis respirationis."

Claude Galien (0131?-0201?) : De clysteribus et colica [latin].

  • Œuvre associée : De clysteribus et colica
  • Feuillets : 322r-v, puis 311r-321v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Note : Le fol. 322 a été déplacé, il devrait se trouver avant le f.311r. Cette partie du manuscrit est très endommagée par l'eau.
  • Incipit : Liber Galieni de clysteribus et colica continet duodecim capitula... Conveniens et necesse vero est...
  • Explicit : ... Amen

Claude Galien (0131?-0201?) : De cura icteri [latin].

  • Œuvre associée : De cura icteri
  • Feuillets : fol. 324r-327r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Note : A nouveau très endommagé.
  • Incipit : "Libri Galieni de cura icterie sunt quattuor capitula …[ ] Ictericie curam ut una quidem duo...
  • Explicit : "est cura ictireris …"

Claude Galien (0131?-0201?) : De dignotione ex insomniis [latin].

  • Œuvre associée : De dignotione ex insomniis
  • Feuillets : fol. 299r-299v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Incipit liber Galieni de sompnis. Et sompniuum nobis indicat dispositiones corporis …"
  • Explicit : "… et habundantias et equalitates humorum. Explicit liber Galieni de sompniis."

Claude Galien (0131?-0201?) : De inaequali intemperie [latin].

  • Œuvre associée : De inaequali intemperie
  • Feuillets : fol. 172r-178v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : « Incipit liber Galieni de discrasia inequali cuius sunt tres doctrine (...) Inequalis discrasia fit quidem et secundum totum ... »
  • Explicit : "... et post ipsam eam que therapeutice methodi. Explicit liber Galieni de discrasia inequali."

Claude Galien (0131?-0201?) : De la variété des pouls [latin].

  • Œuvre associée : De la variété des pouls
  • Feuillets : fol. 122r-143r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : Incipit liber Galieni de differentiis pulsuum translatus a Burgurdione de greco in latinum (...) Optarem utrique et dicere et docere posse res sine nominibus que sunt…"
  • Explicit : «… in quibus nunc cessavi dicere anomalias que secundum unum pulsum consistentes sistere. Explicit liber de differentiis pulsuum a Burgundione iudice Pisano translatus."

Claude Galien (0131?-0201?) : De motu thoracis et pulmonis [latin].

  • Œuvre associée : De motu thoracis et pulmonis
  • Feuillets : fol. 237r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Liber Galieni de motu thoracis et pulmonis. Quoniam quidem thorax movetur manifestum nobis fit ..."
  • Explicit : "… Sic enim est thorax pulmoni princeps motus. Explicit liber Galieni de motu thoracis et pulmonis".

Claude Galien (0131?-0201?) : De oculis [latin].

  • Œuvre associée : De oculis
  • Feuillets : fol. 89r-121v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : Incipit liber primum Galieni de oculis. (...) Oportet medicum oculorum curam habere volentem prius eorum naturam optime cognoscere… "
  • Explicit : «… finum lymmis combure in olla argillata. Explicit liber Galieni de oculis. »

Claude Galien (0131?-0201?) : De praenotione ad Posthumum [latin].

  • Œuvre associée : De praenotione ad Posthumum
  • Feuillets : f. 179r- 201r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : « Incipit liber de pronosticationem et pronosticari ad Epigenem. (...) Apud plurimos medicorum quidem impossibile est …"
  • Explicit : « …et eos quod secundum singulam earum modos sanationis. Explicit liber de pronosticatione Galieni ».

Claude Galien (0131?-0201?) : De propriis placitis [latin].

  • Œuvre associée : De propriis placitis
  • Feuillets : f. 211r-222v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : « Libri Galieni de sententiis sunt quindecim capitula. (...) Ait Galienus : Michi accidit, prout dicitur, quod accidit Betheni versificatori dicitur quod versus sui..."
  • Explicit : "... recta quecumque dicentes. Explicit liber Galieni de sententiis."

Claude Galien (0131?-0201?) : De pulsibus libellus ad tirones [latin].

  • Œuvre associée : De pulsibus libellus ad tirones
  • Feuillets : fol. 274r-288r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Prohemium Marci Toletani in librum Galieni de tactu pulsu, quem transtulit de arabico in latinum et hunc antea transtulerat Iohannicius, filius Isaac, de greco in arabicum (fol. 274 v) Narrabo tibi, carissime Tutire, in hoc libro quedam que didascalos instuunt…"
  • Explicit : « ...in eo sentitur distensio vene facilis. Explicit. Perfectus est liber Galieni de tactu pulsus ».

Claude Galien (0131?-0201?) : De pulsibus libellus ad tirones [latin].

  • Œuvre associée : De pulsibus libellus ad tirones
  • Feuillets : 262r-273v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Liber Galieni de introducendis in pulsu a Burgudione, iudice pisano, de greco in latinum translatum continet capitula (...) Quecunque hiis qui introducuntur in pulsu dilectissime tenere necessaria …"
  • Explicit : "... Ostendit autem et fluctosum quidem et latum et quandoque contensionem quamdam arterie brevem. Explicit liber Galieni de differentia pulsus."

Claude Galien (0131?-0201?) : De remediis parabilibus [latin].

  • Œuvre associée : De remediis parabilibus
  • Feuillets : 11v-29v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Note : Notes marginales.
  • Incipit : 13r : incipit liber Galieni de facile acquisibilibus ad Salonem archimedicum a magistro Nicholao de Regio de Calabria translatus anno domini MoCCCoXXXVI. Capitulum primum est prohemiale. Galienus Claudianus Saloni archimedico salutem. Quia petisti ut de facili acquisibilibus tibi scriberem...
  • Explicit : Capitulum CX ut ipsa non mordeant. Dragonteam... vel aranea esse mordicatum. Explicit.

Claude Galien (0131?-0201?) : De utilitate respirationis [latin].

  • Œuvre associée : De utilitate respirationis
  • Feuillets : fol. 238v-248v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Capitulum querit que est utilitas respirationis et ostendit quod ad vitam pertinet et narrat opiniones antiquorum circa causam eius. Que est utilitas respirationis. Quoniam quidem non quecumque manifestum est …"
  • Explicit : "... non preter opus singulum hic scriptorum relegerunt. Explicit liber Galieni de utilitate respirationis".

Claude Galien (0131?-0201?) : De voce [latin].

  • Œuvre associée : De voce
  • Feuillets : fol. 249r- 253r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Libri Galieni de voce et anelitu sunt capitula XV. (...) Dixit Galienus si nervis qui sunt inter costas accidit scissio ..."
  • Explicit : "… Et hoc est verum secundum nos ex anathomia nostra. Alii dicunt quod est inter voluntatem et naturam. Explicit liber Galieni de voce et anelitu".

Claude Galien (0131?-0201?) : Introduction ou Le médecin [latin].

  • Œuvre associée : Introduction ou Le médecin
  • Feuillets : f. 203r-211r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : « Libri Galieni de introductione medicorum. (...) Greci artium inventiones deorum infantibus attribuunt uel aliquibus prope eos… »
  • Explicit : « … que secundum magnitudinem et ordinem positionis. Explicit liber Galieni de introductione medicorum. »

Claude Galien (0131?-0201?) : Les causes du pouls [latin].

  • Œuvre associée : Les causes du pouls
  • Feuillets : fol. 143v-172r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Incipit liber Galieni de causis pulsus (...) 144rv Eas quidem que a primis et principalibus causis sunt alterationes pulsuum ..."
  • Explicit : « …alia vero que accidunt eis manifesta sunt his qui meminerunt eorum que antea dicta sunt. Explicit. »

Claude Galien (0131?-0201?) : L'utilité du pouls [latin].

  • Œuvre associée : L'utilité du pouls
  • Feuillets : 288v-298r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Libri Galieni de utilitate pulsus quem transtulit Iohannicius filius Ysaac, de greco in arabicum, et Marcus Toletanus de arabico in latinum, sunt XVII Capitula. (...) Dixit Galienus : oportet nos inspicere pulsus utilitatem an sit … "
  • Explicit : "… de quibus quaeritur et invesitigatur in istis duabus actionibus, et facilior fit ei via ad id quod in hoc libro diximus. Explicit liber Galieni de utilitate pulsus."

Claude Galien (0131?-0201?) : Oeconomica [latin].

  • Œuvre associée : Oeconomica
  • Feuillets : fol. 223r-226v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Yconomica Galieni translata ab Armengaudo Blazii de arabico in latinum in Montepessulano. (...) Capitulum primum de diviciis servandis. Domus regimen perficitur quatuor rebus …"
  • Explicit : "… et venerabili et quod verecundetur ex eis et timeat eos. Explicit Yconomica Galieni translatus (sic) ab Armengaudo Blazii de arabico in latinum in Montepessulano."

Claude Galien (0131?-0201?) : Quomodo morbum simulantes sint deprehendendi [latin].

  • Œuvre associée : Quomodo morbum simulantes sint deprehendendi
  • Feuillets : fol. 231r-232v
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : "Liber Galieni quomodo oportet se arguere simulantes egritudinem. Propter multas causas homines fingunt se egrotare …"
  • Explicit : "… alii autem ventris perturbationem, alii autem visus tenebrositatem. Explicit liber Galieni quomodo oportet arguere simulantes egritudinem."

Claude Galien (0131?-0201?) : Sur le diagnostic et le traitement des passions propres de l'âme de chacun [latin].

  • Œuvre associée : Sur le diagnostic et le traitement des passions propres de l'âme de chacun
  • Feuillets : f. 227r-231r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Note : Présence de colophon
  • Incipit : "Liber Galieni de cognitione propriorum defectuum et viciorum, translatus ab Armengaudo Blazii de arabico in latinum in Montepessulano (...) Inquit Galienus : Quesivisti a me ut compilarem tibi tractatum …"
  • Explicit : "... laborant longo tempore absque ratione. Explicit liber Galieni de cognitione propriorum defectuum et viciorum, translatus ab arabico in latinum a magistro Armengaudo Blazii apud Montepessulanum, XIX. kalendas septembris, anno Domini MCCXCIX. Transtuli autem ipsum in reverentiam magistri Guillemi de Mazeto reverendi et venerabilis magistri in medicina periti. Ad recerentiam etiam aliorum laborare intendo in translatione plurium aliorum perutilium in medicina ab Averroy et a Rabi Moyse, Avensdare et pluribus aliis paulo ante hec tempora compilatorum dum fuerint proprium viciorum cognitiones, alias non nam merito perditum penitet quod periisse videtur..

Claude Galien (0131?-0201?) : Sur les écoles pour les débutants [latin].

  • Œuvre associée : Sur les écoles pour les débutants
  • Feuillets : f. 2v-11r
  • Auteur du texte : Claude Galien (0131?-0201?)
  • Incipit : Libri Galieni de heresibus seu sectis introductis in medicina, translatus de greco in latini a Burgundione ... Medicinalis artis intentio quidem sanitas finis aut possessio eius….
  • Explicit : … demonstrationem cavillosam existentem. Explicit quod habemus de translatione ista.

Hippocrate (0460-0377 av. J.-C.) : De natura hominis [latin].

  • Œuvre associée : De natura hominis
  • Feuillets : 70r-74v
  • Auteur du texte : Hippocrate (0460-0377 av. J.-C.)
  • Incipit : Liber Ypocratis de humana natura sunt VII capitula [table] Quicumque consuevit audire dicentes de natura humana...
  • Explicit : ... oportet medicum quod contraria contrariis curantur. Explicit liber Ypocratis de humana natura.

Hippocrate (0460-0377 av. J.-C.) : De natura pueri [latin].

  • Œuvre associée : De natura pueri
  • Feuillets : fol. 75v-89v
  • Auteur du texte : Hippocrate (0460-0377 av. J.-C.)
  • Incipit : "Incipit libri Ypocratis de natura puerorum (...) 76v: Si sperma ab utrisque permanserit in matrice mulieris ...
  • Explicit : ...si vero infirmum ab utroque femine fiunt. Iste sermo sic dictus totus finem habet. Explicit liber Ypocratis de natura puerorum translatus de greco in latinum a magistro Bartholomeo de Messano in curia illustrissimi Manfredi de Mandato suo scientie amatoris."

Hippocrate (0460-0377 av. J.-C.) : Épidémies [latin].

  • Œuvre associée : Épidémies
  • Feuillets : 300r-310v
  • Auteur du texte : Hippocrate (0460-0377 av. J.-C.)
  • Note : A partir du f. 303, dommages de l'eau qui vont en s'accentuant. Le liber epidimiarum semble s'achever au f. 310v.
  • Incipit : "Sequitur liber epidimiarum Ypocratis. Cuius sunt octo particule. Particula prima. Liber epidimiarum a multis multoties approbatus quem ex actica lingua in latinum me transferre sermonem vestrum... Et ubi Galienus precipue et Iohannes Alexandrinus …"
  • Explicit : Expliciunt...

Hippocrate (0460-0377 av. J.-C.) : Hippocratis Lex [latin].

  • Œuvre associée : Lex
  • Feuillets : fol. 69v-70r
  • Auteur du texte : Hippocrate (0460-0377 av. J.-C.)
  • Incipit : Incipit lex Ypocratis. Medicina artium propter indisciplinam utentium...
  • Explicit : ... nequaquam priusquam perficantur secretis sciencie. Explicit lex Ypocratis.

Johannes Alexandrinus (0600?-0642?) : Commentaria in librum De sectis Galeni [latin].

  • Œuvre associée : Commentaria in librum De sectis Galeni
  • Feuillets : fol. 30r-69v
  • Auteur du texte : Johannes Alexandrinus (05..?-0642?)
  • Note : Notes marginales.
  • Incipit : Libri Galieni de sectis commentati per Iohannem Alexandrinum (...) f. 31r: Bonum aliquod diviciarum est vite nostre optimum....
  • Explicit : .... in hunc canalem intrat aliquid cibi. Explicit liber de sectis Galieni cum commento Iohannis Alexandrini

Notes

Source des données : Manuscripta medica

  • Les trois derniers textes transcrits à partir du folio 300 sont d’une autre facture, d’une main semble-t-il plus tardive. Une anomalie de reliure affecte la transcription du De clysteribus et colica, dont une partie se trouve déplacée.

Sources des données