Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3446

Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q118972

  • Titres attestés :
    • Johannes Vincentii
    • Jordanes de Bergamo
    • Miscellanea ad Valdensium sectam pertinentia
  • Autre forme de la cote :
    • PARIS, Bibliothèque nationale de France, Manuscrits, lat. 03446
    • Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits, Latin 3446
    • Paris. BnF, Latin 3446
  • Conservé à : Paris. Bibliothèque nationale de France, Département des manuscrits
  • Date de fabrication :
  • Support : Papier ; nombreux filigranes parmi lesquels : roues dentées ; cf. Briquet, Les Filigranes , n os 13449-13454 ; lettres soudées YP ou DP ; cf. ibid ., n° 9745, avec variantes.
  • Composition :
    • 72 ff.
  • Format :
    • 147 × 212 mm.
  • Aspects codicologiques :
    • Plusieurs mains (2-7, 12-35v, 36-65, 66-68). Initiales et pieds-de-mouche rubriqués. Titres soulignés en rouge. — Réclames aux ff. 23v, 47v, 59v. — Les ff. 36-65 comportent 2 cahiers de 12 ff. signés a I-VI b - I-VI et un cahier de 6 ff. signé c I-III . — Ff. 1v, 7v-10v, 11v, 65v, 68v-72v blancs. — Quelques notes marginales. — Au f. 35v, ex-libris du XVI e s. : « Pro conventu Belne ordinis Predicatorum » (Beaune, Côte d'Or). 72 ff. 147 × 212 mm.
  • Reliure :
    • Reliure parchemin blanc. Titre au dos : « De strigis ».

Présentation du contenu

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • F. 1 Table du manuscrit (XVI e -XVII e s.).

    F. 2-7 JORDANES DE BERGAMO. « Questio de strigis edita a venerabili theologie magistro Jordane de Bergamo ordinis Predicatorum. Petisti a me, mi venerande Augustine Spica Cortonensis... — ... suffragia impendas. Vale. Finis » (éd. partielle par J. Hansen, Quellen und Untersuchungen zur Geschichte des Hexenwahns ..., 195-200, d'après ce manuscrit) ; cf. H. C. Lea, Materials toward a history of witchcraft , New-York, 1957, I, 301-303.

    F. 11 Titre de l'ouvrage qui suit (XVI e -XVII e s.).

    F. 12-35 JOHANNES VINCENTII, Adversus magicas artes, en 12 chapitres, incomplet du début. « ... de per eum commissis peccatis... [c. 3] — ... Marie virginis Filius qui cum Patre... Adversus magicas artes et eos qui dicunt artibus eisdem nullam inesse efficaciam Johannis Vincentii presbiteri, prioris ecclesie de Monasteriis super Ledum [Les-Moustiers-sur-Lay, Vendée] explicit liber » (extraits édités par J. Hansen, op. cit ., 227-231, d'après ce manuscrit) ; cf. H. C. Lea, op. cit ., I, 303-304 ;

    F. 35-35v « Hanc autem libri particionem sequentibus metris sedecim facillime duxi comprehendendam. Sensus mensque foris intus phisis mathesisque//... — ... Quarta duoque dabit pars capitella tibi ».

    F. 36-57 « Recollectio casus, status et conditionis Valdensium ydolatrarum ex pratica [ sic ] et tractatibus plurium inquisitorum et aliorum expertorum atque etiam ex confessionibus et processibus eorumdem Valdensium in Actrebato facta anno Domini M°CCCCLX mo . Zelus atque fervor catholice fidei... — ... summas leticias habebunt omne per evum. Amen. Explicit pratica Valdensium in Atrebato » (Hansen, op. cit ., 149-181, d'après ce manuscrit) ;

    F. 57-58 « Nota auctoritates circa materiam Valdensium » ( ibid ., 181-183).

    F. 58-62 « La Vauderye de Lyonois en brief . Quedam extracta ex certis processibus... — ... tam ardua satis persuadet. Explicit » ( ibid ., 188-195) ; cf. H. C. Lea, op. cit ., I, 292-295.

    F. 62v-65 Extraits du procès de Guillaume Adeline à Évreux en décembre 1453 : « Articuli extracti de principali processu magistri Guillelmi Adeline in theologia magistri missi Parisius ad facultatem theologie... Sequentes articulos per quemdam fratrem Guillelmum Adeline... — ... officio et beneficio. Ista sentencia fuit lata per dominos judices predictos die XVI a mensis decembris anno Domini M°CCCC°LIII. Collatio facta est sic signata : J. Droci » (Hansen, op. cit ., 467-472).

    F. 66-68 « Articuli sinceram doctrinam in articulis sequentibus contentam ad dissipacionem illius dampnate heresis quam vulgo plerique Valdensium sectam appellant Parisius eliminati sequntur. Primus. Est autem primus articulus quod per artes magicas et maleficia... — ... XXVIII. Quod per quascumque artes magicas possumus devenire ad visionem divine essencie sanctorumque spirituum. Error ».

Armoiries et marques

Paris, BNF, lat. 03446, f. 35v (ex-libris du couvent des dominicains de Beaune)

Autres intervenants

Anciennement dans

Notes

Source des données : Bibale

  • JEAN VINCENT, Liber adversus artes magicas

Sujets et thèmes

Source des données : BnF Archives et manuscrits

  • Est autem primus articulus quod per artes magicas et maleficia...

    f. 66

    Petisti a me, mi venerande Augustine Spica Cortonensis, quatenus circa materiam strigarum...

    f. 2

    Sensus mensque foris, intus physis mathesisque //...

    f. 351

    Sequentes articulos per quemdam fratrem Guillelmum Adeline adsertum in theologia...

    f. 62v

    Zelus atque fervor catholicae fidei quo inardescere quisque debet fidelis...

    f. 36

    Artois -- Recollectio casus, status et conditionis Valdensium in Actrebato facta (1460)
    « Auctoritates » -- Circa materiam Valdensium
    AUGUSTINUS SPICA CORTONENSIS -- Traité à lui dédicacé
    BEAUNE (Côte-d'Or) -- Couvent des Frères Prêcheurs. Possesseur
    DÉCORATION -- Initiales de couleur (XV e s.)
    ÉVREUX (Eure). Chanoines et clercs -- Procès de Guillaume Adeline (1453)
    FILIGRANES -- Lettres soudées et monogrammes
    FILIGRANES -- Roue dentée à manivelle, dite roue de Sainte-Catherine accompagnée de lettres
    GUILLELMUS ADELINE -- Extraits du procès de Guillaume Adeline (Évreux, 1453)
    J. DROCI -- Mention (XV e s.)
    JOHANNES VINCENTII, presbyter -- Adversus magicas artes
    JORDANES DE BERGAMO, O.P. -- Quaestio de strigis
    LA MARE (Philibert de) -- Possesseur
    Lyonnais -- Vaudois
    PARIS -- Université. Faculté de théologie Consultation et condamnations relatives aux Vaudois
    RELIURE -- Reliures XVI e -XVII e s.
    RELIURE -- Reliure Parchemin naturel sur carton
    RELIURE -- Éléments annexes Titre manuscrit au dos de la reliure
    Vaudois. Artois -- Recollectio casus, status et conditionis Valdensium in Atrebato facta (1460)
    Vaudois. Artois -- Auctoritates circa materiam Valdensium
    Vaudois. Artois -- Lyonnais
    Vaudois. Artois -- Paris. Articles condamnés
    Vaudois. Artois -- Procès de Guillaume Adeline (Évreux, 1453)

Sources des données