Point d'entrée sur le patrimoine écrit du Moyen Âge et de la Renaissance en Occident du VIIIe au XVIIIe siècle
Moteur de recherche de manuscrits et livres anciens numérisés et intéropérables
Plateforme collaborative de gestion de publication des données d'autorité Biblissima
Aide à la lecture et apprentissage des langues anciennes, outils et environnements de travail en XML
Service d’expertise autour des standards IIIF
Référentiel d'autorité Biblissima : https://data.biblissima.fr/entity/Q63340
Manifeste IIIF
Numérisation :
Source des données : BnF Archives et manuscrits
F. 1-6v « De meditacione mortis » (titre donné par Jean d'Angoulême dans la table du volume au f. II). « Quacunque impugnatione aut temptatione impugnaris... — ... et oremus pro invicem ut salvemur. Amen » ; cf. avec le même titre, et attribué à Jean Gerson, le ms. de la bibliothèque Sainte-Geneviève 1363, f. 53-56, qui provient des Célestins de Paris, et, sans nom d'auteur, sous le titre : « Lamentatio anime agonizantis », les mss. de Cambrai 143, f. 160 et 522, f. 82.
F. 6v-14 « Secuntur meditaciones b. Ancelmi [sic]... » ; « 2m cap. O anima sterilis, quid agis... » (6v-7) ; « 4m cap. O anima infelix, rogo te, cogita... » (7-9) ; « 3m cap. O anima infelix, anima ceca... » (9-10v) ; « 5m et ultimum cap. O anima, arbor infructuosa, ubi sunt fructus tui... » (10v-13v) ; « [1m] cap. Terret me tota vita... — ... tanquam quid paciatur ignoret » (13v-14). Méditation inspirée de s. Anselme et comprenant des extraits de la Méditation I (éd. F.S. Schmitt, III, Edimbourg, 1946, 76-79 passim = Meditatio II, P. L., CLVIII, 722-723, passim).
F. 14-21v [OGERIUS LOCEDIENSIS, Planctus b. Mariae] « Sequitur Bernardus de lamentationibus b. Marie in passione Christi. Quis dabit capiti meo aquam... — ... et ultra cum Jhesu filio tuo, qui cum Patre... » ; extrait du De laudibus beatae Virginis, rédaction B ; cf. H. Barré, dans Revue d'ascétique et de mystique, XXVIII (1952), 243-266, mss. et éditions.
F. 21v-27v Florilège d'extraits de sermons de s. Bernard sur la vierge Marie. « Incipiunt subsequenter capitula de quibusdam sermonibus venerabilis patris T[home] A[quinatis] in quibus continentur verba quedam melliflua de laudibus beatissime Dei genitricis Marie ; et licet de diversis capitulis sint excerpta, tamen possunt condecenter et congrue ac si esset idem capitulum copulari, et quoad materiam et quoad sentenciarum conjunctionem, dummodo tollantur vel taceantur rubrice seu allegaciones sermonum a quibus dicta capitula sunt excerpta... Queniam [sic pro : Quenam] poterit linga, eciam si angelica sit... — ... nec, oblata tanta gloria, oblivisci humilitatem » ; extraits des Homiliae super Missus est, des sermons de Adventu, de vigilia Nativitatis, de Annuntiatione, de Pentecoste, de Assumptione, de nativitate b. Mariae (P. L., CLXXXIII, passim).
F. 27v-30 « Sequitur de duodecim fructibus provenientibus ex percepcione eucaristie sive Corporis Christi cum digne recipitur. Primus fructus proveniens ex dominici Corporis recepcione est sanacio et mundacio... — ... tu qui in fonte misericordie nunquam cessas manare » ; textes analogues, sous des titres différents et avec variantes, dans les mss. NAL 333, f. 17v-21 et Soissons 130, f. 33-38.
F. 30v-37 « Sequitur exhortacio pulcherrima et utilis de contemptu terrenorum et amore celestium. Doceat nos Dominus terrena despicere et amare celestia. Audite, fratres et sorores, qualiter b. Johannes euvangelista nos ammonet... — ... perducat nos ad gaudia paradisi qui sine fine vivit... » ; le passage sur les neuf peines de l'enfer (f. 35v-37) est à rapprocher d'un fragment du l. 3 de l'Elucidarium d'Honorius d'Autun (éd. Lefèvre, Paris, 1954, 447-448).
F. 37v-41v [JOHANNES GERSON, Tractatus de remediis contra pusillanimitatem] « Sequitur Bernardus de pusillanimitate et scrupulositate. Qui pusillanimis est et pavidus cavere sibi debet a nimio timore... — ... laus sit Jhesu Christo glorioseque virgini Marie. Amen » (éd. L. E. Dupin, III, Anvers, 1706, 579-589), texte abrégé avec variantes.
F. 41v-88 « Sequitur liber qui dicitur Stimulus amoris... » (41v). En deux parties, malgré le sommaire f. 41v, qui en annonce trois, et sans prologue (édité parmi les oeuvres faussement attribuées à s. Bonaventure, dans S. Bonaventurae Opera, XII, Paris, 1868). « Primus liber Stimuli in quo agitur de Christi passione. Currite undique gentes et miremini... — ... ad devocionis consummacionem » (éd. cit., Pars I, c. 1-4, 633-641) (42-53) ; « Qualiter homo debet se preparare ad missam. Ad missam celebrandam sex considero... — ... sic compleat, quod concedere dignetur... » (ibid., Pars II, c. 17, 677 et 288-290) (53-55v) ; « Ut homo possit amplius proficere, ista decem que secuntur studeat in se habere. Primo studeat... — ... pietati assistam. Amen. Explicit prima pars... » (ibid., Pars II, c. 1, 662-663, reproduit le ch. I du Stimulus amoris de Jacques de Milan, éd. Quaracchi, 1905, 6-13) (55v-57v) ; — « Incipit secunda... Via humilitatis hec est ut labores... Quia cor contemplantis non cessat... — ... totus plenus est orbis. Amen » (S. Bonaventura, éd. cit., Pars II, c. 2, 6, 9-10, 3-5, pp. 663-666, 668-670, 672-674, 666-668) (57v-69v) ; « Quod homo in brevi tempore possit esse perfectus. Si ad contemplationis quietem... — ... te absolvo, qui vivo in eternum... Explicit... » (ibid., Pars III, c. 1-15, 677-691) (69v-88). Cf. s. Bonaventure, éd. cit., I, LXVII-LXIX et Jacques de Milan, op. cit., VII-IX ; C. Douais, De l'auteur du Stimulus amoris, Paris, 1885, passim.
F. 88v-90v Méditations : « Anima mea liquefacta est ut dilectus locutus est [Cant. V, 6]. O mira et inestimabilis virtus amoris Deum inclinat ad terram... — ... hec sit portio vestra, quam vobis concedat qui sine fine vivit... » ; cf. ms. Latin 1196, f. 261-262 (88v-89v) ; « Si vis partem tuam facere bonam, fac alterius bonam et tuam malam ; hoc est : laudare Deum... — ... ad quam gloriam nos perducat. Amen » (89v-90v).
F. 90v [BARDO PRESBYTER] « De vita b. Anselmi Lucensis episcopi », fragment abrégé avec variante finale : « De abstinencia illius quid dicam... — ... utinam tales nunc essemus. Amen » (éd. Wilmans, M. G. H., Scriptores, XII, 21-22) ; cf. Bibl. hag. lat., n° 536 ; Cod. hag., III, 548.
F. 91-111 [PSEUDO-BERNARDUS, Meditationes de cognitione humanae conditionis] « Incipiunt meditaciones b. Bernardi. Multi multa sciunt... — ... coram Deo et omni populo humilis appareas. Amen... » (P. L., CLXXXIV, 485-508) avec variantes, et addition d'une finale différente ; cf. L. Janauschek, Bibl. Bernardina, VII, n° 47.
F. 41v-88. Stimulus amoris, forma intermedia ; cf. B. Distelbrink, Bonaventurae scripta, Roma, 1975, 195-196, n° 218. Au f. Iv, cote : « 252 » de la bibliothèque de François Ier. Correspond vraisemblablement au n° 100 du catalogue de la bibliothèque du Roi à Paris à la fin du XVIe s. ; cf. Omont, Anciens inventaires, I, 269.
Ad missam celebrandam sex considero : adtendenda...
f. 53
Anima mea liquefacta est... (Cant. V, 6).
O mira et inaestimabilis virtus amoris...
f. 88v
Currite undique gentes et miremini...
f. 42
De abstinentia illius quid dicam...
f. 90v
Doceat nos Dominus terrena despicere et amare caelestia. Audite, fratres et sorores, qualiter beatus Johannes...
f. 30v
O anima, arbor infructuosa, ubi sunt fructus tui...
f. 10v
O anima infelix, anima caeca, anima insana...
f. 9
O anima infelix, rogo te, cogita et recogita annos tuos...
f. 7
O anima sterilis, quid agis, quid torpes anima peccatrix...
f. 6v
[...] O mira et inaestimabilis virtus amoris Deum inclinat ad terram...
Primus fructus proveniens ex dominici Corporis receptione est sanatio et mundatio...
f. 27v
Quacumque impugnatione aut temptatione impugnaris vel pigritia torpescis...
f. 1
Quaenam poterit lingua, etiam si angelica sit...
f. 21v
Qui pusillanimis est et pavidus cavere sibi debet a nimio timore...
f. 37v
Quia cor contemplantis non cessat...
f. 58
Quis dabit capiti meo aquam... (Jer. IX, 1).
Ut possim flere per diem et noctem...
f. 14v
Si ad contemplationis quietem volueris pervenire in tribus te studeas...
f. 69v
Si vis partem tuam facere bonam, fac alterius bonam et tuam malam...
f. 89v
Terret me tota vita mea quia diligenter discussa apparet mihi qui sum iniquitati serviens aut fructu honorum operum carens...
f. 13v
Ut homo possit amplius proficere ista decem quae sequuntur...
f. 55v
[...] Ut possim flere per diem et noctem...
Via humilitatis haec est ut l???abores adsumere debeat homo...
f. 57v
Exports RDF à venir…
Vous pouvez visualiser et manipuler ce document directement sur ce site, le comparer à d'autres grâce au visualiseur Mirador, ou glisser-déposer cette icône dans le visualiseur IIIF de votre choix. En savoir plus sur IIIF